تلاوت قرآن بر هیچ شنونده ای بی تأثیر نیست
همه انسان ها آفریده شده اند تا براساس عقل و انتخاب خود راهی را كه برترین می یابند برگزینند و در این راه، قرآن بهترین هدایتگری است كه می توان از آن برای رسیدن به منتهای كمال سود جست.
قرآن كه تمام راه كارهای زندگی را در همه ادوار ارائه كرده است و دستوراتی كه نجات بخش انسان در تمام فصول زندگی دنیا و آخرت است ، ارائه می دهد.
قاری عامل، تأثیرگذار است
تلاوت قاریانی بر روی شنونده تأثیرگذار است که خود عامل به قرآن باشند. قاری قرآن باید تأثیر خشوع و حزن را در تلاوت خود احساس و آن را به شنونده منتقل کند.
نشانه ی داشتن انس با قرآن چیست؟
انس با قرآن به معنای قاری بینالمللی یا حافظ قرآن شدن نیست؛ بلکه به گفته رهبر معظم انقلاب، اختصاص وقت زیاد برای قرائت قرآن در روز، نشانه انس با قرآن است.
برای افزایش مخاطبان مأنوس با قرآن، ابتدا باید افراد را به قرآن علاقهمند و سپس آنها را در پیمودن مراحل روخوانی، روانخوانی، ترتیل و فعالیتهای روزمره قرآنی یاری کرد.
قرآن در همه افراد تأثیرگذار است
وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن یَقُولُ أَیُّكُمْ زَادَتْهُ هَـذِهِ إِیمَانًا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُواْ فَزَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَهُمْ یَسْتَبْشِرُونَ (124) وَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَى رِجْسِهِمْ وَمَاتُواْ وَهُمْ كَافِرُونَ (125)(توبه)
و چون سورهای نازل شود، بعضی از آنان می گویند: «این [سوره] ایمان کدامیک از شما راافزود؟» اما کسانی که ایمان آورده اند بر ایمانشان می افزاید و آنان شادمانی می کنند. اماکسانی که در دل هایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزود و در حال کفر درمی گذرند.
از این آیه استفاده میشود که هیچ سورهای از قرآن در دل های شنوندگان بیاثر نیست؛چون شنوندگان قرآن یا مۆمناند و سلیمالقلب که ایمان آنان زیادتر میشود و از این روشرح صدر مییابند و رخسارهشان از بهجت و سرور افروخته میشود «وَ هُم یَستَبشِرونَ»و یا اهل شک و نفاِق اند و مریضالقلب، که همین سورههای قرآن رجس و ضلالت آنها راافزون میکند: «وَ ماتوا وَ هُم کافِرونَ»، همچنان که قرآن میفرماید: «وَ نُنَزِّلُ مِنَ القُرانِ ماهُوَ شِفاءٌ وَ رَحمَةٌ لِلمُۆمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظّالِمینَ اِلاّ خَساراً.»
در تاریخ اسلام، خصوصاً صدر اسلام، فراواناند افرادی که با شنیدن آیات قرآن، در حالی که فطرتی مستعد وآماده داشتند، ایمان آوردند. فضیل عیاض از این افراد است؛ و حتی نوشتهاند که پسر او در کنار کعبه در نزدیک چاه زمزم ایستاده بود که شنید کسی این آیه را میخواند: «وَتَرَى الْمُجْرِمِینَ یَوْمَئِذٍ مُّقَرَّنِینَ فِی الأَصْفَادِ
سَرَابِیلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمْ النَّارُ » (وگناهکاران را در آن روز میبینی که باهم در زنجیرها بسته شدهاند، تنپوشهایشان ازقطران (قیر) است و چهرههایشان را آتش میپوشاند.) پس او تا این آیه را شنید آنچنانمتأثر شد که بر زمین افتاد و از دنیا رفت.
حتی گاهی آنان که مۆمن به قرآن و مکتب توحید نبودند مجذوب آیات الهی میشدند.
نوشتهاند که به هنگام نماز شب، که پیامبر آیات شریفة قرآن را میخواندند، سران مشرکان،ابوجهل و ابوسفیان و اخنس بن شریق، در سیاهی شب از خانة خود بیرون میآمدند وکنار دیوار خانة پیامبر میرفتند تا به صوت دلنشین قرآن گوش فرادهند.
ابوسلیمان احمد بن محمد بن ابراهیم خطّابی بُستی در آغاز کتاب اعجازالقران خودمینویسد: «در اعجاز قرآن، وجهی دیگر هست که از بعضی مردم پوشیده مانده، مگراندکی از آنان؛ و آن اثر آیات قرآنی در دل ها و جان هاست. تو هیچ سخنی را از نثر و نظم مثل قرآن نمیشنوی، زیرا وقتی قرآن به گوش ها میرسد و در خاطرهها لذت و شیرینیبیان و معنی به وجود میآورد، جان ها را بشارت میدهد و دلها به وسیلة آن روشن و باز میشود تا اینکه از بهرهاش آن گونه نصیبی میبرد که از ناآرامی دور میشود و یا اینکه وجودش از فرجام ناهنجار کارهای زشت به لرزه درمیآید و قرآن و آیاتش در میان جان و سویدای دلش عقایدی ثابت به وجود میآورد.»
حکایت ثقلین
آنچه به شکل مذکور به تواتر در تاریخ اسلام و سیرة عترت طاهرة پیامبر اکرم(صل یالله علیه وآله) ثبت و ضبط شد ، بیانگر این حقیقت است که گفتار و رفتار حضرات معصومان: در موارد فراوانیبا دل های مستعد و فطرت های بیدار آن کرده که آیات قرآن با آن دلها کرده است و این کرامت وفضیلت مشترک در بین همة معصومان است و مَثَلِ اعلای آن تأثیرگذاری حقانیت رفتار و گفتار حضرت سیدالشهداء، حسین بن علی، علیهماالسلام، در روز عاشورا و در کربلای مُعلاّ بر حر بن یزید ریاحی است.
حر صاحب همه چیز بود و فرمانده هزار سوار کوفه؛ اما ندای غربت امام حسین(علیه السلام) چنان در جان او نفوذ کرد که ناگاه خود را بین دو راهی بهشت و جهنم دید و گفت: «وَ اللهِ اِنّی اُخَیِّرُ نَفسی بَینَ الجَنَّةِ وَ النّارِ فَوَاللهِ لااَختارُ عَلَی الجَنَّةِ شَیئاً وَ لَوقُطِّعتُ وَ اُحرِقتُ.» (اگرچه بدنم را پارهپاره کنند و بسوزانند، جز راه بهشت را برنمی گزینم.)
«ثُمَّ ضَرَبَ فَرَسَهُ قاصِداً اِلی الحُسینَ وَ یَدُهُ عَلی' رَأسِهِ وَ هُوَ یَقولُ اَللّهُمَ اِنّی تُبتُ اِلَیکَ فَتُبعَلَیَّ.» (مرکب خود را جهانید و با نیتی صادِ، عزم حسین کرد و دست بر سر نهاده بود و میگفت: «خداوندا به سویت توبه کردم. توبهام را بپذیر.» )
از امام باقر(علیه السلام) حدیث است که «اِنَّ اَحادیثَنا یُحیِی القُلُوبَ.» (سخنان ما دل ها [ی مستعد] را زنده میکند.)
فرآوری: زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منابع:
پرسمان
برنامه ای در رادیو قرآن